Hooggevoelige kinderen hebben niet zo zeer scherpere zintuigen, maar de zintuigelijke indrukken worden veel intenser verwerkt. Hoogsensitieve kinderen beleven de wereld om hen heen op hun eigen manier. Ze zijn heel wijs voor hun leeftijd en kunnen zelfs volwassenen verbazen met hun diepe inzichten.

Hooggevoelige kinderen hebben een rijk gevoelsleven en zijn sneller emotioneel en gevoeliger voor veranderingen, ze hebben tijd nog om daar mee om te leren gaan. Elk kind is uniek, hooggevoelige kinderen dus ook. Toch zijn er kenmerkende eigenschappen. De grondlegger van hooggevoeligheid: Elaine Aron noemt 2 kenmerkende aspecten van het hooggevoelige kind:

1 neiging te veel op te merken en  2 diep reflecteren alvorens te handelen. Een combi van deze aspecten kan een hooggevoelig kind angstig of verlegen doen lijken. Het kind kijkt immers alleen en lijkt niet zo veel te doen. Andere mensen hebben echter geen idee van wat er allemaal in hen omgaat.

Andere kenmerken van hooggevoelige kinderen zijn in gedeeld in 4 gebieden.

1. Lichamelijk gebied
2. Sociaal emotioneel gebied
3. Mentaal gebied
4. Spiritueel gebied

1 Lichamelijk gebied

• Veel zien, kleine veranderingen waarnemen.
• Graag ‘langs de kant’ staan om te observeren.
• Scherp horen: bv. Geluiden snel ‘hard’ noemen.
• Geirriteerd zijn door kleine ongemakken.
• Intens reageren op lichamelijke pijn.
• Subtiele geuren en smaakverschillen onderscheiden.
• Gevoelige ogen; bv licht snel ‘fel’ noemen.

2 Sociaal emotioneel gebied.

• Aanvoelen van stemmingen en emoties.
• Zich snel zorgen maken.
• Toetrekken naar kinderen die enigszins buiten de ‘groep’ vallen.
• Behoefte hebben aan een rustige omgeving met niet teveel mensen.
• Moeite hebben met veranderde omstandigheden.
• De kwetsbaarheid van anderen zien en begrijpen.
• Tijd nodig hebben om aan nieuwe situatie of omgeving te wennen.
• Inlevingsvermogen: zich goed kunnen verplaatsen in de gevoelens van anderen.
• Niet van verrassingen houden.
• Op jonge leeftijd al in staat zijn tot zelfreflectie.
• Niet in het middelpunt van belangstelling willen staan.

3 Mentaal gebied

• Goed geheugen hebben.
• Voor leeftijd over een grote woordenschat beschikken.
• Snel van de ene gedachte naar de andere associeren.
• Diepzinnige vragen stellen.
• Eindeloos willen weten ‘waarom?”
• Resultaten van rekenen blijven achter bij de rest van de vakken.
• Een goed gevoel voor vreemde talen hebben, maar die graag in praktijk leren via conversatie.
• Kennis op school niet letterlijk willen/kunnen reproduceren, maar liever creatief oplossen.
• Moeite hebben met structuren en organiseren.
• Hekel hebben aan oefenen en herhalen.
• Dichtklappen of zenuwachtig worden bij feitelijke, gesloten vragen.
• Liever belevend lezen dan begrijpend lezen.

4 Spiritueel gebied.

• Eigen wijsheid: heel gericht de eigen weg volgen.
• Vol levenslust: heel blij en enthousiast kunnen zijn.
• Zeer hechten aan de waarheid.
• Gericht zijn op liefde en vrede.
• Diep nadenken over levensvragen.
• Sterke binding hebben met natuur (planten en dieren)
• Blijk geven van respect voor het leven en voor andere mensen.
• Wat tegenover elkaar staat tot harmonie (willen) brengen. (“mediator”)